02 maja 2024

Mija 926 lat herbu Więcborka

W tym roku obchodzimy jubileusz 926 lat obecnego herbu miasta Więcbork nadanego w 1087r. przez Księcia Władysława Hermana za obronę Płocka przed Jaćwingami w 1087r. ówczesnemu właścicielowi miasta Przecławowi Grzymała poprzez wyrażenie zgody na otwarcie bramy w herbie Grzymała i umieszczenie w niej rycerza w zbroi.

Herb Więcborka z 1087r.
Herb Więcborka z 1087r.
Piastowski ród Grzymała miał od zarania swoją siedzibę zamkową w Więcborku. Zamek Grzymalitów mieścił się na moich rodzinnych terenach za plażą miejską w Więcborku w okolicach zdemolowanej strzelnicy. Zamek stał na widocznym do dziś wzgórzu zamkowym oddalonym o 200 metrów za wczesnośredniowiecznym grodem więcborskim datowanym na VII w. pne.

Przecław Grzymała miał syna Mikołaja który był kasztelanem z Biechowa jako dziedzic Więcborka i Potulic siedziby zamkowej Grzymalitów. Synami Mikołaja z małżeństwa z Kochną Ostrorogą był Pietrasz i Przecław. Starszy syn Pietrasz, wojewoda kaliski był założycielem linii, która w 1506r. od nazwy swojej siedziby przybrała nazwisko Potulickich. Syn Pietrasza Domosław Grzymalita kasztelan Rogoziński sprzedał w 1375r. miasto rodzinne Grzymalitów Więcbork i jego siedzibę zamkową rodowi Pęperzyńskich (także Pamperzyńskich herbu łodzia).

Już czas najwyższy by władze miejskie przywrócił ten prastary herb więcborski Piastów, będący zarazem herbem pierwszych i ostatnich właścicieli Więcborka Grzymalitów i Potulickich herbu Grzymała wywodzących się z tej samej rodziny.

Z więcborskimi Grzymalitami spokrewniony był też więcborski ród Pałuków który posiadał w mieście trzeci drewniany zamek mieszczący się na wzgórzu Świętej Katarzyny w Więcborku, w okolicach obecnego budynku KBS Więcbork i byłego kościoła pod tym samym wezwaniem z przed 1000 lat, gdzie dziś mieści się kaplica cmentarna wybudowana 270 lat temu przez Potulickich z Więcborka. Ród Pałuków wywodzi się z czeskiej rodziny Sławnikiewiczów, z tego rodu pochodził również św. Wojciech. Brat św. Wojciecha – Sobibór przybył na dwór Bolesława Chrobrego i jako rycerz walczył u jego boku.

Na marginesie dodam, że w czasach Królestwa Polskiego, Łobżenica i Górka Klasztorna należały do Więcborka i tam bito polskie monety ówczesnego państwa polskiego, którego zarząd nad dobrami ziemskimi był w więcborskich zamkach królewskich.

To właśnie więcborski ród Grzymalitów, Potulickich i Więcborskich jest najstarszym rodem szlacheckim w Polsce. Szkoda, że ślepe i głuche władze miejskie Więcborka nie chcą o tym pamiętać przecież tu nie ma czego się wstydzić !!!

Za dziełem Otto Goerkie Der Kreis Flatow z 1918 roku ujawniam opis Herbu miasta Więcbork z 1087r. :

”Widmo upiorne przeszłości pozostało dotąd w waszym herbie Więcborka obronny mur w nim brama rozwarta, w bramie mąż zbrojny w szyszaku ze spuszczoną przyłbicą. Nad murem trzy wieżyce, nad niemi unoszą się trzy korony. Można by pomyśleć – brama rozwarta dla przybyszów, nad wszystkim góruje Unia troistej Rzeczypospolitej Polski, Litwy i Rusi. Herb Więcborka przywodzi najdawniejszych panów tej ziemi(….)”, czyli miasta Więcbork.

Tomasz Bracka