Dziś mija 280 rocznica utworzenia przez Króla Augusta II Mocnego Królewskiego Bractwa Strzeleckiego w Więcborku

 

 

Za kilka dni minie 10 rocznica reaktywacji Królewskiego Bractwa Strzeleckiego w Więcborku, które powołał do życia 16.10.1732r. Król Polski August II.

W tym akcie uczestniczył Józef Remigian Hrabia Potulicki z Więcborka dla, którego Król powołał więcborskie bractwo strzelecki w mieście Więcbork. Niebawem minie 10 rocznica reaktywacji tego Bractwa, której dokonałem z 15 osobami 11.11.2002r. stając się zarazem jego pierwszym prezesem w czasach III RP.

HISTORIA 278-LETNIEGO KURKOWEGO BRACTWA STRZELECKIEGO W WIĘCBORKU

Przedstawiam statut Królewski dla Bractwa Strzeleckiego w Więcborku z 1733r.

August II z Bożej Łaski Król Polski Wielki Książę Litewski, Ruski, Pruski, Mazowiecki, Samognicki, Kijowski, Wołyński, Podlaski, Lwowski i Czarniachowski, także i dziedziczny Książę Saksoni i Elektor. Znać dajemy niniejszym skryptem naszym wszystkim i wobec i z osobna, komu o tem wiedzieć należy, od szczęśliwego panowania naszego, aby ta prześwietna Rzeczypospolita nam od Boga pozwolona zupełnie kiknęła i potomnym wiekom chwalebnie słynęła , od naszej albowiem protekcji należą, aby wszystkie godnych rycerzy naszych miast w godnym porządku i postanowionych prawach zostawały a ponieważ miasto Więcbork w województwie Kaliskiem, powiecie Nakielskim położone do dobrego porządku i obrony miasta ze sztuką strzelecką zabiera się ćwiczenie, to za rzecz godną i pożyteczną uznaliśmy.

Za czem my nie przecząc tak godnej intencji obywateli miasta Więcbork na intencję wiernych naszych consiljjarzów na ten czas przy boku naszym będących z osobliwej łaski królewskiej dyplom sztuki strzeleckiego cechu wydać umyśliliśmy, tako i teraz wydajemy i pozwalamy niniejszem pisaniem naszym ażeby pominione bractwo stuki strzeleckiej miejsce najwygodniejsze obrawszy i naznaczywszy, tam się dni zwyczajnych w sztuce strzeleckiej ćwiczyło. Punkta artykułów i kondycyje, dobry wyrażając porządek do wolnego upodobania bractwa służące niżej opisane, postanowione i uchwalone, mocą naszą Królewską aprobujemy i konfirmujemy, który to walor, żeby na zawsze był zachowany mieć chcemy, których to artykułów i punktów tenor jest taki. W Imię Pańskie! Amen. Do wiecznej a potomnych pamięci!

Ktokolwiek w katalog braci będzie chciał być wpisany , najprzód złotych polskich do skrzynki bractwa bez żadnej odwłoki wyliczy i 4 funty wosku odda na świece, które bracia w procesji przy Najśw. Sakramencie nosić będzie każdy.

Także z braci cechu strzeleckiego pistolet albo rusznice dobrze sporządzoną dla obrony miasta do pominionego bractwa darować powinien. Niegodzi się także, nikogo do tego bractwa przyjmować tylko, któryby pierwej zostawał mieszczaninem i pokazał list rodowy, wyjąwszy synów tamecznych mieszczan, którzy jeżeli będą w bractwo strzeleckie wkupieni, wolno im strzelać do tarczy.Przytem niech się nikt nie waży z drugiego i cudzego bractwa albo kogo inszego pożyczonym pistoletem albo strzelbą strzelać tylko ze swojej własnej pod utrata strzelby i honoru królewskiego. Kto by się ważył z braci drugiego brata wziąść rośnicę i zapał zdradliwie zatkać, da winy złoty jeden.

Ktoby zaś z braci najlepiej w tarczę uderzył kulą król albo strzelec od wszelkiej kontrybucji Rzeczypospolitej, od cła i od miejski ciężarów i podatków wolny będzie przez cały rok. Bracia wszyscy, w którymkolwiek domu znak albo chorągiew strzelecka wywieszona z okna będzie, tam się schodzić będą, gdzie przez starszych braci tarcza lokalowa będzie a stamtąd na miejsce naznaczone z tarczą pójdą.

Tam najpierwej pan prezydent miasta jeżeli na ten czas obecny będzie 5 razy strzeli, potem następować będą starsi cechu strzeleckiego, consequenter inni bracia według porządku regestrowego. Jeden zaś przysiężny przy kopie albo w dole przy tarczy zasiąść powinien, aby przestrzegał kto lepiej w tarczę uderzy.

Czas strzelania tego od środy świątecznej aż do czwartku trwać będzie. Żaden z braci, aby się nie ważył więcej do tarczy strzelać tylko 4 razy. Bracia wszyscy cechu strzeleckiego po wystrzelaniu w czwartek o 20 godzinie na zegarze wielkim a na małym o 8 godzinie,który ubił tarcze i królem cechu strzeleckiego został, od starszych i braci koronowany będzie, potem go do domu jego pięknie z triumfem zaprowadzą.

A kto z braci strzeleckiego cechu w tarcze najlepiej kulą uderzy, choćby nie był w cechu piwowarskim, wolno mu będzie przystęp in instanti do bractwa cechu piwowarskiego. Ten zaś strzelec albo król koronowany od starszych, jeżeliby sam takiem piwowarstwem się bawić nie chciał wolno mu urząd i
wolność honoru swego komu inszemu, darować albo sprzedać. Bractwo zaś cechu strzeleckiego królowi da klejnot albo raczej łańcuch złoty i srebrny z klejnotem, który sobie na roczny swój pożytek obrócić może z tą kondycją, że to wszystko zupełnie do bractwa strzeleckiego odda w niedzielę ”Rogationes” nieoddanie pod winą i wagą dwojga tychże klejnotów, do którego oddania stawiać powinien rękojmiów mieszczan i słusznych i dobrze posesjonatów.

Tegoż króla tudzież Pana Prezydenta starsi i z bracią traktować będą. Król jeżeli będzie chciał według swojej możności p.p. starszych tego cechu w wyprawieniu bankietu suplementować może. Którykolwiek brat obrany na królestwo przy ekspiracji urzędu swego i królestwa ze szczodrobliwości swojej powinien będzie klejnot srebrny z herbem swoim do bractwa strzeleckiego i czas sposobny upatrzywszy godną cechu tego braci wyprawić kolację t.j. wieczerzę.

Którykolwiek z braci tarczy żaden z nich od króla i inszych braci odstępować nie powinien po onem wystrzeleniu, póki ów przysiężny brat tarczy z mety nie przyniesie. Potem skromnie wszyscy porządkiem żołnierskim trybem do miasta wnijdą a to pod winą 1 funta wosku.

Po wystrzelaniu, aby się nikt nie ważył tarczy z mety ruszać, tylko komu nakażą pod winą złotych polskich 6. Ktokolwiek by z braci mniej przystojne słowa mówił albo żarty na miejscu strzelania albo przy kongregacji brackiej czynił, odda winy złotych 3 polskich. Nikomu z braci nie wolno z szablą przychodzić do bractwa i na miejsce strzelania pod winą funta wosku jednego. Starać się będzie bractwo cechu piwnego o obronę miasta i sławetnego magistratu to też ratione chowania ruśnic, pistoletów, prochów kulowych, od którego zawarcia klucze zostawiać będą u starszych bractwa tego. Starsi zaś bractwa cechu strzeleckiego każdego roku w poniedziałek świąteczny i rachunek z perceptów i expensów oddawać będą braciom cechowym.

Potem bractwo całe inszych starszych do tego godnych na przyszły rok obierać będą i konfirmować. Gdy starszy tego bractwa inszego na miejsce swoje wysadzi, jeżeli raz nie będzie posłuszny, da winy pół złotego kto 2 razy da złoty jeden, kto 3 razy będzie wyrzucony z bractwa. W dni świąteczne, ktokolwiek raz u jednego stołu zasiądzie, u tegoż przez całą oktawę zasiadać powinien pod winą pół złotego.Kto z braci do stołu siądzie a miejsca tam nie ma naznaczonego popada winie złotego jednego. Cokolwiek starsi dla dobrego porządku postanowią i uchwalą, to wszystko z artykułu prawo mieć należy. Co wszystkim którym należy, osobliwie magistratowi i wszelkiemu pospólstwu miasta Więcborka do wiadomości podając rozkazujemy aby bractwo strzeleckie z mocy naszej królewskiej na wolnie postanowione we wszystkich punktach, klauzulach, artykułach, kondycjach zachowane było. Praw wolności ochrony zażywać pozwalamy.

Nic a nic woli naszej i rozkazu nie nadwyrężając ani nadwyręzić nie dopuszczając.
Roku Królowania Naszego 1733 dn. 30 Junii.

Przedstawiam akt królewski powołujący Bractwo Strzeleckie w Więcborku:

Augst Wtóry z Bożej Łaski Król Polski Wielkiego Księstwa Litewskiego, Ruskiego, Pruskiego, Mazowieckiego, Samogickiego, Kijowskiego, Wołyńskiego, Podlaskiego, Liwońskiego, Smolińskiego, Siewierskiego, Czernichowskiego. Książę i Dziedzic Saxsoni, Pierwszy Elektor. Wobec Wszystkiem dajemy znać komu o tym wiedzieć należy, że Wielmożny Józef z Potulic Potulicki Starosta Borzechowski i Miławski Cech Strzelecki miasteczku swoim dziedzicznem Więcborku nazwanym, w województwie Kaliskim w powiecie Nakielskim leżącym, na formę pobliższych miast i miasteczek, powagą Naszą Królewską abyśmy instytuowali i erygowali, instancjował i nas uniżenie suplikował, aby Mu się tenże Cech Strzelecki w pominonem miasteczku za konsensem i wolą naszą proszono bez wszelkiej trudności pozwoliliśmy i gdyby Rzeczpospolita posiłków potrzebowała, mężów do wojennego ćwiczenia przyłożonych i do traktowania broni sposobnych, w każdym przypadku mieć ich powinna.

Jakośmy słusznemi z konwikowani racjami fundowani i wprowadzenie Cechu czyli Bractwa pozwalamy. Asekurujemy tosz Bractwo Strzeleckie przez przyrzeczonego Wielmożnego Potulickiego Starostę Borzechowskiego Vigore Preseny z konsensu naszego będzie instytuowane i ważne wiecznemi czasy.

Chcemy aby Bracia tegoż Strzeleckiego Cechu w miasteczku Więcborku erygując wszystkie artykuły, punkta, przywileje, prawa i wolności poddanemu Cechowi miasteczku Złotowo konsensu Naszego Roku Pańskiego 1702 dnia 9 miesiąca marca pozwolone, niemi niech się rządzili i we wszystkiem obserwowali.

Co dla lepszej wiary ręką naszą podpisujemy i pieczęcią naszą królewską zatwierdzamy.

Działo się w Warszawie dnia 16 Oktobera Roku Pańskiego 1732,
Panowania Naszego 36.Roku.
AUGUST REX /L.S./

Instytucja Bractwa Strzeleckiego w miasteczku Więcborku Wielmożnego Potulickiego Starostę Borzechowskiego i Mławskiego dziedzicznym.
Adam Stanisław Grabowski Dziekan Katedralny Chełmiński
Podkanclerzy Koronny.

Dnia 03.12.1933r. Królewskie Bractwo Strzeleckie w Więcborku zostaję przekształcone w Stowarzyszenie pierwszym i ostatnim Prezesem Stowarzyszenia Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Więcborku w II RP zostaje mój pradziadek Jan Bracka, który pełnił tą funkcje do samej śmierci.

Pogrzeb Prezesa Jana Bracka 12.05.1938r. zgromadził tysiące ludzi żegnali Go osobiście Prezydent RP Ignacy Mościcki, Premier Rządu RP gen. Sławoj Składkowski, Marszałek RP Edward Rydz Śmigły, dwóch
Biskupów Katolickich Splett i Okoniewski, Wojsko Polskie, Kurkowe Bractwa Strzeleckie RP oraz liczne delegacje władz Wojewódzkich, Powiatowych i Miejskich Więcborka.

Po zakończeniu II Wojny Światowej KBS Więcbork powołuję na Prezesa Franciszka Kucharskiego. W 1960 r. komunistyczne władzę PRL bezprawnie zabraniają działalności KBS Więcbork i rozkradają cały majątek bractwa czyli budynek bracki, strzelnicę, kręgielnie, restaurację i klejnoty Brackie z 10 hektarowym laskiem brackim w Więcborku włącznie.

Po wielu latach zabiegów i blokad ze strony postkomunistów 11.11.2002r. ja gen.Tomasz Roman Bracka prawnuk pierwszego Prezesa Jana Bracka reaktywuję w ciągłości prawnej 280 letnie Stowarzyszenie Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Więcborku i zostaję jego pierwszym i długoletnim Prezesem w odrodzonej III RP, a rok temu Królem KBS Więcborka Janem Tomaszem I.

Przez cały czas mego prezesowania i królowania temu Bractwu byłem niszczony przez postkomunistyczny motłoch, który robił wszystko by zniszczyć tą najstarszą w mieście i Polsce organizacje militarną, czego wszyscy byliśmy świadkami. Pomimo tych obrzydliwych ataków i pomówień kierowanych pod adresem moim i bractwa, przez pogrobowców zbrodniczego komunizmu, KBS Więcbork nadal działa i to cieszy mnie najbardziej, pomimo tak wielu doznanych krzywd od judaszy którzy się do mnie wówczas podstępnie zbliżyli.

KBS Więcbork reaktywowali 11. 11. 2002r. Tomasz Roman Bracka, Jerzy Dubielski, Mieczysław Ciepłuch, Edmund Bąkowski, Ryszard Dziekański, Marian Dąbecki, Janusz Holka, Kazimierz Wilczyński, Grzegorz Antczak, Marek Lisiecki, Tadeusz Poseld, Andrzej Rook, Marian Kielich, Marian Marach, Norbert Drozdowski. Jest to obecnie najstarsze Bractwo strzeleckie w Polsce.

Tomasz Bracka