29 marca 2024

200 – lat więcborskiej Synagogi

Początek osadnictwa żydowskiego w mieście Więcbork sięga XV w.pierwszą znaną synagogę w Więcborku wybudowano w 1811r. Materiały budowlane na jej budowę dał właściciel ziemski Nagel z Sypniewa. W 1892r. Dawid Bischofswerder z Anglii urodzony w Więcborku, zapisał na cele gminy żydowskiej w Więcborku 8.000 marek. Ojciec jego przez wiele lat zajmował stanowisko kantora w więcborskiej synagodze. W 1907r. przeprowadzono remont więcborskiej synagogi obiekt został generalnie odrestaurowany. Z zachowanych statystyk wynika że najwięcej żydów mieszkało w Więcborku w latach 60-tych XIX w.

Potem ta liczba spadła do około 200 osób. Stanowili Oni zamożną warstwę społeczną, skoro w 1916r. roczny przychód więcborskiej gminy żydowskiej z podatku kahalnego wynosił 2.970 marek, a w 1917r. już 5.905,5 marek. Więcborska synagoga mieściła sie przy obecnej ulicy Gen.J.Hallera 11. Do dziś zachowały się pozostałości po synagodze, czyli ogrodzenie, fundamenty synagogi, budynek Rabina i Kantora, budynek biurowy gminy gdzie obecnie mieści się sklep p. Gwoździa.

Właśnie w tym roku przypada jubileusz 200-lecia więcborskiej synagogi warto więc ten jubileusz upamiętnić obeliskiem i stosowną tablicą pamiątkową w ogródku przed byłą synagogą na ulicy Gen.J.Hallera 12 w Więcborku na co właściciel obiektu Pan Pawłowski od dawna wyraża zgodę Ta tablica jubileuszowa i upamiętniająca więcborską synagogę w 200- lecie jej powstania to doskonała promocja historii Więcborka wobec młodego pokolenia jak i coraz liczniej odwiedzających nasze miasto turystów. W tej uroczystości powinien uczestniczyć naczelny Rabin Polski. Przy okazji należy ogrodzić lub oznaczyć stosownymi tablicami zaniedbany cmentarz żydowski w Wituni k/Więcborka.Na zdjęciu prezentujemy archiwalne zdjęcie więcborskiej synagogi od strony promenady.

Tomasz Roman Bracka

Synagoga w Więcborku
Budynek z muru pruskiego z dachem szpiczastym to Synagoga w Więcborku, widok od promenady jeziora więcborskiego -Tomasz Roman Bracka
Budynek z muru pruskiego z dachem szpiczastym to Synagoga w Więcborku, widok od promenady jeziora więcborskiego -Tomasz Roman Bracka
Budynek z muru pruskiego z dachem szpiczastym to Synagoga w Więcborku, widok od strony jeziora więcborskiego -Tomasz Roman Bracka